Een verslag van onze fietsreis door Marokko
Onderweg
- 77 Dagen
- 2448 Km
- 29.190 Hoogtemeters
- 42 Etappes
- 2 Lekke Banden
- 7 Maart - 22 Mei 2023
Bikepacking Marokko
Korte inleiding
We zijn inmiddels 3 maanden onderweg en hebben er 4000Km opzitten. Hoewel dit onze eerste lange reis op de fiets is merken we dat we toe zijn aan wat meer avontuur. In West-Europa is een supermarkt is nooit ver weg, een fietsenmaker spreekwoordelijk op elke straathoek en een slaapplek altijd via het internet te vinden. Daarnaast kennen we onze fietsen inmiddels een stuk beter en, belangrijker nog, beginnen we onze eigen fysieke grenzen te kennen. Voor ons is het tijd om onze comfort-zone te verruimen en letterlijk de grens op te gaan zoeken. Vanaf Zuid-Spanje is het een logische keuze om de boot naar Marokko te nemen.
- Afrika voor beginners -
“Afrika voor beginners” zo wordt het land ook wel genoemd door mede-bikepackers. We denken, of hopen, dat Marokko voor ons het avontuur biedt dat we zoeken. Uiteindelijk fietsen we in bijna 3 maanden het hele land door. Hier beschrijven we onze reis zoals wij die ervoeren. Zoals wel vaker vermeld bij onze verslagen: het is onze ervaring. We pretenderen hier niet of wij nu alles van Marokko weten, dat onze route de mooiste is die je kunt fietsen of dat wij alleen maar mooie en goede ervaringen hebben gehad. We beschrijven onze reis en hopen daarmee anderen op weg te kunnen helpen. Bij vragen of specifieke tips kun je ons altijd persoonlijk benaderen via onze contact pagina.
Bikepacking Marokko - Praktische zaken
Wat moet je weten?
1. De wegen
Omdat we beide fietsen bij hebben met relatief dunne bandjes (32mm) houden we ons zoveel mogelijk aan asfaltwegen. Dat is niet altijd mogelijk maar onze route loopt, grof geschat, voor 85% over asfalt. Als je dus opzoek bent naar verlaten gravel paadjes, dan ben je in dit blog niet aan het juiste adres.
Het wegennetwerk in Marokko is niet super uitgebreid, desalniettemin kun je bijna elke uithoek van Marokko bereiken over relatief goede wegen. Over de staat van de wegen hebben wij in ieder geval niet te klagen gehad. Daar komt bovenop dat de Marokkaanse regering druk bezig is met de vernieuwing en uitbreiding van de infrastructuur – er wordt in rap tempo geasfalteerd. Slecht nieuws voor de avontuurlijke bikepacker die van de gebaande paden af wil wijken, goed nieuws voor ons.
De wegen in Marokko worden aangeduid met een letter en daarachter wat cijfers. De nationale- (N) en provincionale- (P) wegen zijn over het algemeen volledig geasfalteerd. De Regionale (R) wegen zijn vaak gedeeltelijk geasfalteerd en gedeeltelijk compacte gravel. Voor ons zijn vrijwel alle N-, P-, en R-wegen goed te fietsen. Met de opmerking dat de N-wegen drukker zijn en we deze dus vaak vermijden. Op de P- en R-wegen is het erg rustig maar in Marokko ben je nooit alleen.
2. Overnachten
We hebben onze tent bij maar gebruiken deze niet veel (22 nachten van de totaal 76). Dat heeft twee belangrijke redenen:
- De “campings” in Marokko zijn talrijk, dat is het probleem niet. Echter zijn verreweg de meeste campings compleet gericht op campers. Een grasveldje is vaak nergens te bekennen en een stukje vlakke grond evenmin. Als de grond wel enigszins vlak gemaakt is zijn we vaak minutenlang bezig met het verwijderen van scherpe stenen, takken of andersoortig struikgewas en glas(!). Overal maar dan ook overal vind je glas.
- Een kamertje vinden is relatief goedkoop in Marokko. Soms zelfs even duur als je tent opzetten. Waarom dan moeilijk doen, als het ook makkelijk kan?
2. Overnachten
2.1 Afdingen
Wanneer we dan een kamer hebben gevonden is het altijd zaak om over de prijs te onderhandelen. Onze ervaring leert dat er altijd speling is. Ook is het diner en ontbijt vaak inbegrepen, of valt daar ook over te onderhandelen. Gemiddeld zijn wij voor een kamertje in Marokko zo’n 23 euro kwijt voor twee personen. Bovendien is dat vaak op basis van halfpension.
2.1 wildkamperen
Wildkamperen is legaal in Marokko, je mag je tent dus opzetten waar je maar wilt zolang dit niet op privé grond is (dat moet je altijd even aan de eigenaar vragen). Het is ons niet gebeurt maar we lezen veel ervaringen van mensen die toch worden weggestuurd door de politie omdat het “niet veilig” zou zijn. In dat geval moet de politie je (gratis) onderdak bieden. Over het algemeen zijn er twee “taktieken” die je kunt toepassen:
- Je probeert helemaal niet gezien te worden;
- Als niemand je ziet, kan ook niemand je weg sturen
- Je probeert door zoveel mogelijk mensen gezien te worden;
- Doordat mensen in de buurt weten dat je er bent, je een praatje met ze maakt en de situatie uitlegt zijn ze minder snel geneigd om de politie in te lichten.
Let op* je bent nooit alleen in Marokko ook al lijkt dat soms wel. Altijd is er ergens wel een herder in de buurt die jou aanwezigheid zal opmerken. De vraag is hoeveel het hem uitmaakt dat jij daar met je tentje staat.
3. Veiligheid
Is Marokko een veilig land? Ja. Durven wij na 3 maanden wel te stellen. We hebben ons geen enkel moment onveilig gevoeld. Niet in het verkeer, niet in de steden, niet op het platteland. Overal worden we vriendelijk welkom geheten.
3.1 Politie
In het noordoosten, rond het Rif gebergte, zijn we een dag gevolgd door de politie. Ze wilden weten waar we heen gingen, waar we sliepen, tot drie keer toe moesten we onze paspoorten laten zien. Allemaal voor “onze eigen veiligheid”.
Of het echt nodig is? Wij denken van niet, maar je weet nooit wat er gebeurt als de politie niet aanwezig is. De politiecontroles verliepen allemaal uiterst vriendelijk en we werden altijd met een lach begroet en weer uitgezwaaid.
3.2 Veiligheid als vrouw
Ook als vrouw hoef je je, volgens onze nietige mening, geen zorgen te maken in Marokko. Wij zijn weliswaar met tweeën, en een van ons is een man, dus een echt goed advies gebaseerd op ervaring kunnen wij niet geven. Maar we fietsen een tijdje mee met een vrouw die alleen door Marokko fiets en ook zij deelt onze mening.
Wat wij, en zij ook, doen is fietsen met een lange broek. Isabelle begint in lange broek, lange mouwen, en met sokken aan, zodat zoveel mogelijk huid bedekt is. Maar al snel gaan de lange mouwen en de sokken uit. Het is geen enkel probleem.
3.3 Kinderen en honden
Als we dan toch iets moeten noemen wat ons negatief stemt over Marokko zijn het de kinderen en de honden die achter je aanrennen. Gelukkig betreft het in beide gevalle de absolute minderheid. De meeste honden zijn schuchter en lijken eerder bang voor mensen. De meeste kinderen zijn hartstikke vriendelijk en vragen alleen maar om een groet en een high-five.
Desalniettemin, er zitten altijd rotte appels tussen. Voor ons gebeurde het één keer deze reis dat we moesten afrekenen met een groep vervelende jongens die aan onze spullen zaten. Een strenge blik en wat ferme taal waren gelukkig genoeg om ze af te schrikken.
Daarnaast zijn er redelijk wat kinderen die om geld of snoepjes vragen. Maar ze zijn verder niet vervelend naar ons toe.
4. Voedsel en Water
Eten kan je dag maken of breken. Je kunt nog zo’n zware dag op de fiets hebben gehad, niets laat je vermoeide gevoel zo makkelijk verdwijnen als een heerlijke maaltijd. Eten is dus niet alleen puur noodzakelijk omdat je de energie nodig hebt, eten beïnvloed ook onze mentale toestand.
Wie in Marokko op vakantie gaat, met de fiets of niet, moet zich voorbereiden op Tajine en CousCous. In de steden is er meer keuze maar zodra ja wat meer in het buitengebied komt heb je vaak de keus tussen die twee gerechten. Tajine met kip is het meest populair, soms krijg je het met rundvlees. De Couscous is vaak vegetarisch.
Bij verreweg de meeste overnachtingsplekken is het mogelijk om diner en ontbijt bij te bestellen. Vaak voor een heel schappelijk prijsje. Ontbijt is meestal sowieso inbegrepen.
4.1 Inkopen
Supermarkten vind je bijna niet in Marokko. In plaats daarvan koop je alles op de markt of in een van de vele kleine “alles-winkeltjes”. Een betere benaming hebben we op dit moment niet. De winkeltjes zijn vaak niet veel groter dan een ruime slaapkamer en staan tjokvol met allerhande producten. Tandenborstels, toiletpapier, snoepgoed, nagelknippers, theepotten, zakdoekjes, nootjes, frisdranken, yoghurt, chips, brood, groenten, fruit, sigaretten, opblaasdieren, kattenvoer, de lijst is oneindig.
Er blijft net genoeg ruimte over voor één klant en één werknemer. In de kleinere dorpjes en steden zijn er altijd een of meerdere van zulke winkeltjes te vinden. Daarbij willen we wel vermelden dat er delen van Marokko zijn die erg dun bevolkt zijn. Dorpjes liggen soms ver uit elkaar. Zorg er dus voor dat je vóórdat je vertrekt voldoende water bij je hebt. Dat kun je vaak kopen of krijgen bij je slaapplaats en het kraanwater is op de meeste plekken ook drinkbaar.
In tegenstelling tot onderhandelen over de prijs van je slaapplek, is onderhandelen over de prijs van eten en water is minder gebruikelijk en meestal niet nodig. En als je het te duur vind, dan kun je vaak een paar deuren verderop vragen of ze daar een betere prijs hanteren.
5. Kosten
Boodschappen
€ 3,01
Gemiddeld geven we per dag zo’n 3 Euro uit aan boodschappen. Verreweg het meeste kopen we van kleine kraampjes langs de weg.
Uiteten
€ 6,84
Hierbij zijn ontbijt, lunch en diner inbegrepen. Ontbijt is vaak niet meer dan een paar euro, het diner is vaak iets duurder.
Totaal
€ 47,53
Per dag voor twee personen. Alle kosten inbegrepen inclusief extra uitjes die we maken.
Overnachting
€ 17,50
Soms slapen we gratis – bij mensen thuis of wildkamperen. Andere dagen doen we het wat luxer en is al het eten inbegrepen.
Koffie onderweg
€ 2,71
Koffie en muntthee zijn overal te krijgen! Meestal bestellen we er ook iets kleins bij. Voor een klein prijsje.
6. De mensen
De Marokkaanse bevolking is bijzonder vriendelijk en gastvrij. Het is niet ongewoon dat we worden uitgenodigd voor een kop thee, wat te eten of zelfs een slaapplek. Vooral buiten de stedelijke gebieden.
Als we stoppen bij een café voor een kop koffie is een “Salam” vaak genoeg om het ijs te breken. De andere gasten sluiten bij ons tafeltje aan en zijn erg nieuwschierig.
Met een beetje Frans kom je ver in Marokko (Frans is de tweede taal) maar een paar woordjes Marokkaans-Arabisch leren wekt nóg meer sympathie.
Onze blogs
Onderweg schreven we een aantal blogs met persoonlijke belevenissen en verhalen.
Hieronder zie je alle blogs die we over Marokko maakten.
